So sánh trùng kiết lị và trùng biến hình | Giống & Khác Nhau
Hệ sinh thái của vi sinh vật là vô cùng đa dạng với nhiều kích thước khác nhau. Có sinh vật kích thước khổng lồ nhưng cũng có sinh vật phải soi dưới kính hiển vi mới thấy. Trong các loại thì trùng kiết lị và trùng biến hình có kích thước nhỏ bé nên nhiều khi có sự nhầm lẫn về chúng. Để hiểu rõ hơn hãy cùng đi so sánh trùng kiết lị và trùng biến hình.
So sánh trùng kiết lị và trùng biến hình
Như đã nói ở trên trùng kiết lị cũng thuộc họ trùng biến hình. Ngay bây giờ sẽ đi vào so sánh trùng kiết lị và trùng biến hình để mọi người hiểu rõ.
Giống nhau
Vì cả hai loại đều thuộc dòng trùng biến hình với hình thái sinh sản vô tính. Do đó, chúng đều có điểm giống nhau sau:
- Chúng đều có chân giả ngắn hình thành.
- Mọi vấn đề trao đổi khí đều thực hiện thông qua màng tế bào.
Khác nhau
Đặc điểm | Trùng kiết lị | Trùng biến hình |
Cấu tạo, di chuyển | – Có chân giả
– Không có không bào |
– Một khối nguyên sinh lỏng chứa nhân
– Cấu tạo với không bào co bóp và không bào tiêu hóa – Di chuyển bởi chân giả |
Hình thức dinh dưỡng | – Tiêu hóa qua màng tế bào
– Thực hiện nuốt hồng cầu |
– Tiêu hóa ở nội bào
– Thực hiện bài tiết thông qua không bào co bóp. Từ đó các chất thải ra ngoài ở mọi nơi. |
Tổng quan về trùng kiết lị
Trùng kiết lị chính là loại trùng sống ký sinh tại dạ dày của con người thuộc họ trùng biến hình. Hầu hết hoạt động ở trùng kiết lị cũng giống như trùng sốt rét. Đầu tiên, chúng sẽ xâm nhập vào cơ thể con người thông qua các hoạt động ăn uống và sinh hoạt hàng ngày.
Cấu tạo
Nói về cấu tạo của trùng biến hình thì có nhiều điểm dị biệt. Nó sẽ gồm:
- Một chân giả ngắn.
- Chất nguyên sinh và nhân.
- Không bào co bóp.
- Không bào tiêu hóa.
Khi đã xâm nhập vào cơ thể loại trùng này sẽ nuốt hết hồng cầu để tổng hợp dinh dưỡng và phát triển.
Sinh sản ở trùng kiết lị
Vòng đời của trùng kiết lị như sau:
- Từ bên ngoài tự nhiên, trùng kiết lị bám vào các vật trung gian như: muỗi, ruồi hay rau sống…
- Trùng sẽ thông qua con đường ăn uống đi vào cơ thể người.
- Trùng thoát khỏi vỏ bọc rồi bám vào đường ruột. Tiếp đó nhân bản ra nhanh chóng mà gây đau bụng, mất nước, đi ngoài ra máu…
Trùng kiết lị được biết đến có khả năng sống dài lâu nhất. Ở bên ngoài tự nhiên, loại trùng này có khả năng tồn tại không có vật chủ lên đến 9 tháng. Trường hợp tìm thấy vật chủ trung gian là ruồi hay muỗi thì lập tức chung sẽ bám vào. Tìm đến chỗ trú là nơi có thức ăn.
Con người ăn phải đồ ăn bị ruồi muỗi đậu vào sẽ bị nhiễm vi khuẩn. Để vi trùng này thuận lợi đi vào bên trong hệ tiêu hóa sẽ gây ra tình trạng loét dạ dày. Từ đó sẽ có những biểu hiện và triệu chứng của bệnh kiết lị.
Tổng quan về trùng biến hình
Trùng biến hình còn gọi là trùng biến hình trần hay trùng chân giả trần cũng là nó. Chúng là đại diện tiêu biểu cho họ trùng biến hình hiện nay. Thông thường, loại trùng này sẽ sống trên mặt bùn tại cá ao tù hoặc hồ nước đọng. Cũng có trường hợp, trùng nổi lẫn với lớp váng tại ao, hồ.
Một cá thể trùng biến hình sẽ không màu mà thường mang màu của thức ăn.
Cấu tạo
Trùng biến hình các nhà khoa học nhận định là cơ thể đơn bào đơn giản nhất. Chúng kém tiến hóa và gần như không có sự tiến hóa trong các động vật nguyên sinh. Có thể của chúng giống như một khối chất lỏng nguyên sinh có nhân. Nhờ dòng chất lỏng, chúng di chuyển rồi dồn về một phía để tạo thành chân giả.
Trùng biến hình hay chính là đại diện của lớp trùng chân giả và sinh sống ở mặt bùn hay ao tù. Kích thước của loại trùng này nhỏ nhưng có sự thay đổi từ 0.01 – 0.05mm. Và chỉ có thể nhìn thấy hình dạng dưới kính hiển vi mà thôi.
Sinh sản ở trùng biến hình
Trùng biến hình là hình thức sinh sản vô tính. Chúng sinh sản bằng phương pháp phân đôi cơ thể theo nhiều hướng khi gặp điều kiện thuận lợi. Trùng biến hình sẽ tạo ra nhiều thế hệ con chỉ từ một có thể mẹ mà thôi. Đương nhiên sẽ thừa hưởng tất cả những gen của mẹ. Với hình thức sinh sản này hầu như không có sự liên quan đến bộ nhiễm sắc thể hay giảm phân.
Hình thức dinh dưỡng ở loại tùng này là dị dưỡng. Chúng sẽ bắt mồi và tiêu hóa mồi bởi 4 bước sau:
- Bước 1: Sử dụng chân giả tiếp cận mồi.
- Bước 2: Hình thành chân giả thứ hai để vây bắt con mồi.
- Bước 3: Hai chân giả lập tức dài ra kéo nuốt mồi vào bên trong chất nguyên sinh.
- Bước 4: Ở không bào tiêu hóa sẽ bao lấy mồi rồi tiêu hóa bởi dịch tiêu hóa.
Nhờ cách thức dị dưỡng này mà sinh vật không còn khả năng cố định cacbon. Đương nhiên cũng sẽ không sử dụng chất hữu cơ để phát triển.
||Bạn có biết: Tại sao ếch kiếm ăn vào ban đêm
Tác hại khi bị nhiễm trùng kiết lị và trùng biến hình
Qua nội dung so sánh trùng kiết lị và trùng biến hình chắc hẳn mọi người đã phần nào nhận ra mức độ nguy hiểm của 2 loại vi trùng. Chúng sẽ mang đến những ảnh hưởng tiêu cực đến cơ thể con người.
Trùng kiết lị giống trùng biến hình chỉ khác nhau ở phần chân giả ngắn hơn. Do đó khi bào xác của hai loại trùng này theo thức ăn và nước uống vào đường điều hóa người. Khi đến ruột sẽ cui ra khỏi bào xác dẫn đến viêm loét tại niêm mạc. Tại đó sẽ tiêu hóa và sinh sản nhanh chóng khiến bệnh nhân đau bụng. Khi đi ngoài có phân vẫn chất nhầy.
Phương pháp phòng tránh nhiễm bệnh từ trùng kiết lị và biến hình
Căn bệnh do trùng kiết lị và trùng biến hình mang đến vô cùng nguy hiểm. Do đó muốn phòng chống phải tuân thủ những điều sau:
Thay đổi thói quen sinh hoạt
Chính thói quen sinh hoạt sạch sẽ đã giúp bạn phòng tránh bệnh ngay tại nhà. Muốn tránh cần thực hiện như sau:
- Thường xuyên rửa tay sạch cùng xà phòng để diệt khuẩn. Nhất là trước khi ăn uống.
- Không để tình trạng ao tù, nước đọng ở trong gia đình.
- Với người đã nhiễm bệnh thì không nên cầm vào đồ ăn, thức uống của người khác. Vi khuẩn vẫn tồn tại ngay cả khi triệu chứng đã hết.
- Trẻ nhỏ khi ở giai đoạn sử dụng tã bị nhiễm khuẩn cần lau sạch sẽ xung quanh bằng chất khử trùng. Khi đã vệ sinh xong thì cần rửa tay thật sạch cùng nước ấm và xà phòng.
Thay đổi cách ăn uống
- Đồ ăn uống phải đậy bằng lồng bàn thật chặt.
- Bổ sung nhiều loại thực phẩm có chức năng diệt khuẩn.
- Thực hiện ăn chín, uống sôi. Ăn nhiều loại hoa quả tươi.
- Khi nhiễm bệnh cần uống oresol để cấp nước và cũng để hạn chế mất nước.
Như vậy, bài viết trên đây đã đưa đến mọi người những so sánh trùng kiết lị và trùng biến hình. Hai loại trùng này sẽ gây nguy hiểm đến có thể con người. Do đó, người dùng nên có cách phòng tránh hợp lý và hiệu quả.
||Kiến thức bổ ích khác:
- Phân biệt biến thái hoàn toàn và biến thái không hoàn toàn
- So sánh đặc điểm địa hình Nam Mỹ với đặc điểm địa hình Bắc Mỹ
- Vật Chất Quyết Định Ý Thức Như Thế Nào? Mối Quan Hệ – Ví dụ
- Tại sao đàn châu chấu bay đến đâu thì gây ra mất mùa đến đó
- Tại sao trong quá trình lớn lên ấu trùng tôm phải lột xác nhiều lần