Nguyên Nhân Thắng Lợi Của Cuộc Khởi Nghĩa Lam Sơn
Hình vẽ phác thảo của vua Lê Thái Tổ
Việt Nam vẫn luôn tự hào bởi những trang sử hào hùng, chói lọi được lưu danh đến muôn đời. Một trong những niềm tự hào của lớp lớp người Việt là cuộc khởi nghĩa Lam Sơn. Hãy cùng nhau điểm qua và tìm hiểu nguyên nhân thắng lợi của cuộc khởi nghĩa Lam Sơn. Ý nghĩa mà cuộc khởi nghĩa đem lại đến ngày nay vẫn còn nguyên giá trị.
Đôi nét về Lê Lợi và cuộc khởi nghĩa
Trước khi đi vào tìm hiểu nguyên nhân thắng lợi của cuộc khởi nghĩa Lam Sơn thì cần tìm hiểu sơ lược về người đã lãnh đạo nghĩa quân. Đó chính là Lê Lợi.
Cuộc đời và chiến công của Lê Lợi
Lê Lợi (1385 – 1433) sinh ra và lớn lên tại núi rừng Lam Sơn nay là huyện Thọ Xuân, Thanh Hóa. Ngay từ nhỏ ông đã nổi tiếng là thông minh và lanh lợi hơn người. Theo người xưa kể lại thì ông là người ham đọc sách, dùi mài kinh sử và đam mê tìm hiểu về binh pháp. Khi lớn lên ông là một dụng tướng đức độ, tài ba và được người người mến phục.
Sau nhiều năm “nếm mật nằm gai”, nhìn thấy sự tàn sát của quân minh với người dân. Năm 1418, nhận thấy thời cơ chín muồi Lê Lợi đã chiêu dụ được một số hào kiệt và chí sĩ cùng trí lớn trong vùng. Phải kể đến những cái tên như: Nguyễn Trãi, Lê Văn An, Bùi Quốc Hưng, Nguyễn Xí, Trần Nguyên Hãn… Ông đã phất cờ khởi nghĩa tại Lam Sơn, kêu gọi nhân dân đứng lên đánh đuổi giặc Minh ra khỏi bờ cõi.
Dưới sự lãnh đạo của Lê Lợi cuộc khởi nghĩa đã đi đến thắng lợi vẻ vang. Ông lên ngôi vua hiệu là Lê Thái Tổ, đổi tên nước là Đại Việt.
Các giai đoạn của cuộc khởi nghĩa Lam Sơn
Cuộc khởi nghĩa Lam Sơn bắt đầu từ khi Lê Lợi phất cờ vào năm 1418. Sau 9 năm gian khổ đã kết thúc thắng lợi đánh đuổi được giặc Minh ra khỏi bờ cõi. Theo lịch sử nhận định, có thể chia cuộc khởi nghĩa thành ba giai đoạn:
– Giai đoạn 1418 – 1423: Khởi nghĩa hoạt động ở Lam Sơn và mở rộng ra Thanh Hóa.
– Giai đoạn 1424 – 1425: Cuộc khởi nghĩa tiến dần về phía Nam.
– Giai đoạn 1425 – 1427: Giải phóng Đông Quan (Hà Nội ngày nay).
Diễn biến cuộc khởi nghĩa
Khi phân tích về khởi nghĩa các nhà sử học đi theo tiến trình và phân chia thành ba giai đoạn chính như sau:
Nghĩa quân hoạt động ở Lam Sơn và mở rộng ra Thanh Hóa
Bắt đầu từ ngày 7/2/1418, Lê Lợi phất cờ khởi nghĩa tại Lam Sơn lấy hiệu là Bình Định Vương. Ông đã đứng lên kêu gọi nhân dân cả nước cùng nhau hợp sức chống quân Minh xâm lược.
Giai đoạn này lực lượng còn yếu nên gặp rất nhiều khó khăn. Nghĩa quân thành lập với lực lượng mỏng, thiếu thốn lương thực. Chính vì thế chỉ thắng trong những trận nhỏ. Lực lượng chênh lệch với quân Minh khá lớn khiến cho nghĩa quân nhiều lần bị vây hãm. Công thêm điều kiện còn nhiều khó khăn nên nhiều lần phải rút quân lên núi Chí Linh.
Đến khoảng giữa năm 1418, thế sự càng thêm khó khăn khi quân giặc bao vây Chí Linh. Chúng quyết tâm bắt, giết bằng được Lê Lợi. Trong tình thế nguy cấp ấy, Lê Lai đã dũng cảm cải trang thành Lê Lợi chỉ huy một toán quân liều mình xông ra phá vòng vây. Quân Minh trúng kế rút quân nên nghĩa quân Lê Lợi đã thoát nạn.
Cuối năm 1421, quân Minh lại huy động đội quân lớn với hơn 10 vạn lính mở cuộc càn quét vào căn cứ Lam Sơn. Một lần nữa, chủ tướng Lê Lợi phải đưa quân rút về núi Chí Linh. Đây là giai đoạn thử thách đầy khó khăn khi lương thực khan hiếm, đói và rét. Lúc này nghĩa quân đã phải giết cả voi và ngựa để nuôi quân.
Năm 1422, Lê Lợi chủ động nghị hòa tạm thời kéo dài thời gian đã được quân Minh chấp nhận. Phải đến tháng 5/1423, nghĩa quân mới dần củng cố lực lượng. Viện lý do sứ giả bị quân Minh bắt giữ mà cắt đứt nghị hòa đưa cuộc khởi nghĩa sang giai đoạn mới.
Nghĩa quân tiến dần về phía Nam
Trong năm 1424, Lê Lợi dẫn quân dần vào Nghệ An. Các nhà sử học nhận định đây là bước chuyển mình trong chiến thuật lãnh đạo của Lê Lợi.
– Lấy lại đất Nghệ An
Lần này triển khai theo kế hoạch của Nguyễn Chích. Bắt đầu từ ngày 12/10/1424 tấn công vào Thọ Xuân – Thanh Hóa, đồng thời cũng đưa quân rút về Cầm Bành. Tiếp đó đã hạ thành Trà Lân, như được tiếp thêm sức mạnh đã đưa quân đánh Khả Lưu rồi mở rộng ra cả Nghệ An.
– Giải phóng Thuận Hóa
Sang tháng 8/1425, hai tướng Trần Nguyên Hãn và Lê Ngân đã chỉ huy quân tiến về Thuận Hóa. Sau một hồi giao chiến quân Minh đã phải chạy về tận Tây Đô. Lúc này chỉ còn một số thành lũy cũng đã bị nghĩa quân cô lập và vây hãm. Dần dần đều nghĩa quan làm chủ các thành trì tại Thanh Hóa.
– Tiến quân ra Bắc
Tháng 9/1426, toàn nghĩa quân lần nữa chia thành ba đạo quân tiến thẳng ra Bắc. Đạo thứ nhất đã tiến thẳng lên miền núi Tây Bắc để giải phóng, đồng thời ngăn chặn viện binh Vân Nam. Đạo thứ hai dần làm chủ vùng hạ lưu sông Hồng và ngăn chặn đường rút của giặc từ Nghệ An về Đông Quan. Còn đạo thứ tiến thẳng vào thành Đông Quan.
Thời điểm chín muồi giúp cho nghĩa quân chiến thắng lớn. Đi đến đâu cũng được nhân dân tại đó ủng hộ khiến cho quân Minh rút toàn bộ về Đông Quan cố thủ.
Đánh đuổi quân giặc ra khỏi Đông Quan
Đây chính là giai đoạn quyết định cũng là một phần nguyên nhân thắng lợi của cuộc khởi nghĩa Lam Sơn. Sau 9 năm củng cố nghĩa quân, tháng 8/1426 Lê Lợi chia quân thành ba đạo tiến đến Tây Bắc, Đông Bắc và Đông Quan.
Trong tình thế nguy cấp đó, Vương Thông đã đưa 5 vạn quân kéo về cố thủ tại Đông Quan. Nâng tổng số quân Minh lên thành 10 vạn.
Dù đã được tiếp viện nhưng tướng giặc Mã Kỳ của quân Minh vẫn bị đánh bại bởi tướng Đỗ Bí tại Từ Liêm. Toán quân của Lê Triện bị thua đành rút về Cao Bộ do trúng kế của Vương Thông. Ngay lúc đó toán quân của Lê Triện đã được quân của Đinh Lễ và Nguyễn Xí ứng cứu. Đội quân Vương Thông đã sa lầy trong trận Tốt Động – Chúc Động khiến giặc Minh thua to chạy về Đông Quan.
Thời điểm ấy, Vương Thông đã nghĩ ra kế lập con cháu nhà Trần còn sót lại lên làm vua. Từ đó tương kế tựu kế đánh bại nghĩa quân Lam Sơn. Nhưng Lê Lợi đã phát hiện và không giảng hòa. Ông đưa quân đi chiếm các thành và đã làm chủ thành Đông Quan năm 1427.
Cuối năm 1427, mười năm vạn quân Minh ồ ạt kéo sang nước ta. Liệu trước tình hình Lê Lợi đã đánh tan tác cánh quân Liễu Thăng để phủ đầu địch. Các nhánh quân sau cũng không ngoại lệ, tướng của nhà Minh kẻ tự vẫn, kẻ bị giết. Phải đến 14/12/1427 khi quân Lam Sơn phục kích và khiến Mộc Thạnh thua to.
Nhìn nhận thấy tình hình không khả quan, Vương Thông đã xin giảng hòa và tiến hành lễ thề tại Đông Quan. Sau đó, toàn bộ quân Minh rút về nước đưa cuộc khởi nghĩa đến thắng lợi hoàn toàn.
Kết quả cuộc khởi nghĩa
Sau gần 15 năm chiến đấu gian khổ, nghĩa quân Lam Sơn đã tiêu diệt toàn bộ bộ hơn 5 vạn giặc, bắt sống 1 vạn tên. Các tướng Ô Mã Nhi, Liễu Thăng đều bị giết, Mộc Thạnh hoảng hốt tháo chạy. Còn Vương Thông chỉ còn lựa chọn xin hàng và chấp nhận mở lễ thề tại Đông Quan.
Năm 1428, đất nước hoàn toàn sạch bóng kẻ thù ngoại xâm. Cuộc khởi nghĩa đã chấm dứt 20 năm đô hộ của nhà Minh.
||Tham khảo thêm: so sánh quốc gia cổ đại phương đông và phương tây
Nguyên nhân thắng lợi của cuộc khởi nghĩa Lam Sơn
Thắng lợi của khởi nghĩa Lam Sơn đã đưa đất nước thoát khỏi sự tàn ác, chà đạp của quân thù. Để đạt được những thành tựu đó phải điểm qua những nguyên nhân thắng lợi của cuộc khởi nghĩa Lam Sơn.
– Ngàn đời nay, nhân dân luôn có truyền thống yêu nước nồng nàn. Đồng thời ý chí kiên cường và bất khuất không gì có thể khuất phục. Bên cạnh đó là tinh thần quyết chiến đánh đuổi giặc ngoại xâm để giành lại độc lập cho đất nước.
– Được sự lãnh đạo tài tình mưa trí của những người chỉ huy xuất chúng mà đứng đầu là chủ tướng Lê Lợi. Bên cạnh đó, quân sư Nguyễn Trãi cũng đồng hành đưa ra sách lược và chiến thuật đúng đắn. Người chỉ huy biết cách kết hợp sách lược cùng sức mạnh quân sự đã đem lại thắng lợi và chiến thắng kẻ thù.
– Nghĩa quân nhận được sự ủng hộ hết lòng của toàn thể nhân dân. Mọi tầng lớp, các thành phần dân tộc đều đoàn kết đứng lên hăng hái tham gia lực lượng khởi nghĩa. Không chỉ thế còn tích cực tiếp tế lương thực cho nghĩa quân.
Trong tất cả các nguyên nhân thì nguyên nhân đầu tiên là quan trọng nhất tạo lên thắng lợi của khởi nghĩa. Người dân có đồng lòng mới tạo ra sức mạnh toàn dân tộc. Từ đó mới mang đến thắng lợi như hiện nay.
Ý nghĩa khởi nghĩa Lam Sơn cho đến ngày nay
Thắng lợi của khởi nghĩa Lam Sơn đã chấm dứt hơn 20 năm độ hộ của giặc Minh trên đất nước ta.
Cuộc khởi nghĩa lần nữa đập tan những âm mưu tiếp diễn của giặc phong kiến nhà Minh. Đất nước lần nữa sạch bóng quân thù.
Qua thắng lợi này cũng thể hiện rõ tinh thần yêu nước và lòng dũng cảm của người dân đất Việt. Đồng thời đã mở ra thời đại hoàn toàn mới của Đại Việt. Khẳng định lần nữa tinh thần dựng nước và giữ nước của dân tộc. Nhắc nhở thế hệ trẻ về công ơn của những người anh hùng làm lên trang sử hào hùng, vẻ vang.
Qua nội dung phân tích ở trên hy vọng mọi người đã hiểu được nguyên nhân thắng lợi của cuộc khởi nghĩa Lam Sơn, ý nghĩa cũng như diễn biến theo thời gian. Hy vọng bài viết này đã giúp các bạn có thêm kiến thức về lịch sử giữ nước hào hùng của dân tộc.
||Xem thêm:
