Tác hại của giun đũa kí sinh và các biện pháp phòng tránh

Việt Nam với nền khí hậu nhiệt đới chính là môi trường sinh sống và phát triển của nhiều rất nhiều loại ký sinh trùng, đặc biệt là giun đũa. Các tác hại của giun đũa kí sinh và cách phòng chống hiệu quả đang là vấn đề được rất nhiều người quan tâm. Tham khảo ngay nội dung bài viết dưới đây của chúng tôi để có cái nhìn tổng quan nhất nhé!

Giun đũa là con gì?

Giun đũa có tên quốc tế Ascaris lumbricoides là một loài giun kí sinh trong ruột non của con người, nhất là ở trẻ em. Theo số liệu thống kê thì khoảng ¼ dân số trên thế giới bị giun đũa kí sinh gây đau bụng, đôi khi là tắc ruột hoặc tắc ống mật. 

Tỷ lệ người bị giun đũa kí sinh là khác nhau tùy thuộc theo vùng. Cụ thể, ở vùng ôn đới tỷ lệ giun ký sinh có phần giảm và bệnh cũng nhẹ hơn; ở vùng nhiệt đới thì giun đũa phát triển mạnh. Theo tìm hiểu thì chiều dài của nó có thể đạt đến 35cm trong ruột non và chiếm đoạt hết các chất dinh dưỡng trong cơ thể người. 

Đặc điểm sinh trưởng và phát triển của giun đũa ký sinh

Giun đũa có cơ thể hình ống, kích thước giống như một chiếc đũa. Lớp vỏ cuticun bọc bên ngoài cơ thể căng tròn, có tác dụng như bộ áo giáp giúp giun đũa không bị tiêu hủy bởi dịch tiêu hóa trong ruột non của người.

Ở thành cơ thể có lớp biểu bì và lớp cơ dọc phát triển, bên trong là khoang cơ thể chưa chính thức. Trong khoang gồm: ống tiêu hóa bắt đầu từ lỗ miệng phía trước cơ thể giữa 3 môi bé và kết thúc ở hậu môn; các tuyến sinh dục dài và cuộn khúc như búi chỉ trắng ở xung quanh ruột. Do chỉ có lớp cơ dọc phát triển nên giun đũa di chuyển hạn chế khi chỉ cong hoặc duỗi ra được nên thích hợp với động tác chui rúc trong môi trường ký sinh. Đồng thời, giun đũa có hầu phát triển, bộ phận này giúp đưa chất dinh dưỡng nhanh và nhiều theo chiều ống ruột từ miệng đến hậu môn. 

Về sinh sản, giun đũa phân tính khi tuyến sinh dục đực và sinh dục cái đều ở dạng ống. Con cái sẽ có 2 ống, con cái có 1 ống với chiều dài vượt trội hơn chiều dài cơ thể. Giun đũa thụ tinh trong, con cái thường đẻ số lượng rất lớn (khoảng chừng 200.000 trứng một ngày) lẫn vào phân người. Trứng mới sẽ không có phôi, hình bầu dục có vảy dày và sần sùi với kích thước khoảng 60 x 40 micromet. Khi trứng theo phân ra bên ngoài, gặp ẩm và thoáng khí sẽ phát triển thành dạng ấu trùng trong trứng. 

Thông thường, người ăn phải trứng giun thì đến dạ dày ấu trùng mới chui ra rồi xuống ruột non và đi vào máu, đi qua các bộ phận gan – tim – phổi về lại ruột non lần thứ hai mới chính thức ký sinh tại đây.

Tác hại của giun đũa ký sinh với sức khỏe con người

Hiện nay, với khả năng phát triển nhanh chóng trong cơ thể người thì giun đũa đã và đang gây ra cho con người những tác hại khôn lường. Cụ thể: 

• Đối với trẻ nhỏ, giun đũa ký sinh sẽ dẫn đến các rối loạn tiêu hóa kéo dài gây suy dinh dưỡng, còi cọc, biếng ăn, cân nặng chậm phát triển. Ngoài ra còn có thể gây tắc ruột và một số biểu hiện như đau bụng quặn từng cơn, táo bón, chướng bụng,…

• Khi giun đũa đi từ ruột non qua ống mật gây viêm đường mật, tắc mật, sỏi đường mật,… 
• Khi giun đũa xuống ruột thừa gây viêm ruột thừa cấp.
• Khi giun đũa đến phổi sẽ gây khó thở, thở khò khè, khó thở mãn tính, các biểu hiện cấp tính như đau ngực dữ dội, ho khan, sốt cao,…
• Khi ký sinh tại ruột non, giun đũa lấy đi các chất dinh dưỡng của cơ thể khiến con người yếu ớt, thiếu dinh dưỡng, sức đề kháng giảm dần và dễ gây ra các loại bệnh lý khác.
• Giun đũa tiết ra các loại chất độc tố, có thể gây ngộ độc cho cơ thể người.
• Giun đũa gây lây nhiễm qua nhiều đường nên dễ làm lây lan bệnh cho cộng đồng. Trong đó thì tỷ lệ trẻ nhỏ mắc cao hơn người lớn, khu vực nông thôn có tỷ lệ cao hơn khu vực đô thị do thói quen sống, ăn uống và cách sinh hoạt.

Một số biện pháp phòng nhiễm giun đũa kí sinh

Tác hại của giun đũa kí sinh là vô cùng cao nên để phòng chống nhiễm giun đũa cũng như các loại ký sinh trùng thì hiện nay không có một giải pháp nào hiệu quả hơn việc giữ gìn vệ sinh sạch sẽ, thay đổi thói quen ăn uống và sinh hoạt khoa học. Cụ thể là: 

• Vệ sinh tay sạch sẽ trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh, làm việc. 
• Lau dọn nhà cửa thường xuyên, luôn luôn giữ cho các vật dụng hay đồ chơi của trẻ nhỏ sạch sẽ.
• Sát trùng đối với các vật mà trẻ có khả năng tiếp xúc bằng miệng cao.
• Ăn đồ đã được nấu chín, uống nước đun sôi để nguội.
• Hạn chế tối đa ăn các thực phẩm sống như rau, hải sản,…
• Mang ủng, đeo khẩu trang và gang tay khi dọn rác, làm vườn, nhặt cỏ,…
• Hạn chế sử dụng phân tươi để tưới rau bởi nguy cơ mà giun đũa tồn tại trong phân là rất cao.
• Tuân thủ nguyên tắc, uống thuốc tẩy giun định kỳ 6 tháng 1 lần.

• Vệ sinh các khu vực nhà vệ sinh, cống rãnh thoát nước bằng các hóa chất diệt trùng thân thiện với môi trường theo định kỳ.

Nội dung bài viết trên đây là các tác hại của giun đũa kí sinh và các biện pháp phòng tránh nhiễm giun đũa được chúng tôi tổng hợp. Có thể nói là mặc dù hiện nay điều kiện sống ngày càng hiện đại nhưng các nguy cơ về bệnh giun đũa vẫn vô cùng lớn. Do đó, các thói quen vệ sinh sạch sẽ và ăn chín uống sôi chính là các phòng tránh nhiễm bệnh tốt nhất không chỉ cho bản thân bạn mà còn cho những người xung quanh.