Bugi xe máy là gì? bugi có tác dụng gì, Cách xem bugi xe
Bugi là một trong những bộ phận vô cùng quan trọng, có ảnh hưởng trực tiếp đến hoạt động của xe máy. Song, đa số chúng ta đều không hiểu rõ thực sự bugi là gì? Nó có cấu tạo cũng như tác dụng gì đối với xe máy? Do đó trong quá trình sử dụng chúng ta thường ít khi quan tâm tới chi tiết này dẫn đến việc thường xuyên phải mang xe ra tiệm kiểm tra và thay thế bugi mới. Để các bạn sử dụng bugi xe máy một cách hiệu quả, trong bài viết dưới đây chúng tôi sẽ chia sẻ với các bạn thông tin chi tiết về bugi.
I. Bugi là gì? Tổng quan về bugi xe máy
Bugi xe máy là gì? Khi nói đến những bộ phận quan trọng của xe máy chúng ta không thể không nhắc tới Bugi. Bugi có ảnh hưởng trực tiếp đến việc xe máy có thể khởi động và vận hành ổn định hay không. Vị trí Bugi xe máy thường là ở gầm xe hoặc giữa 2 yếm trước của xe máy (chúng ta có thể thấy dễ dàng điều này ở các dòng xe Lead của hãng Honda). Việc tìm kiếm vị trí bugi trên xe số dễ dàng hơn so với dòng xe ga.
Bugi có tác dụng gì? Bugi có tác dụng chính là sản sinh ra tia lửa điện tại điểm giữa của hai điện cực (giữa cực bên nối mát và cực trung tâm) để đốt cháy chất đốt có sẵn trong buồng đốt. Chất đốt ở đây chính là hỗn hợp được trộn theo tỷ lệ của không khí và xăng từ chế hòa khí, được nạp sẵn vào trong buồng đốt.
Bugi xe máy phải hoạt động ở điều kiện môi trường cực kỳ khắc nghiệt với nhiệt độ lò đốt là 2500 độ C và chịu tác động của áp suất nén rơi khoảng 50kg/cm2. Đồng thời điện tích giữa hai cực của Bugi dao động trong mức từ 40.000 đến 100.000V. Để đáp ứng được môi trường làm việc khắc nghiệt như vậy bugi được chế tạo với những tiêu chuẩn khắt khe và được làm từ những nguyên liệu sở hữu độ bền cơ học cao. Đồng thời, bugi bắt buộc phải có một lớp sứ bao bọc bên ngoài để có thể giữ nhiệt, tránh tình trạng nhiệt bị thoát ra ngoài, đồng thời ngăn chặn sự bám dính của bụi bẩn.
Một bugi đạt chất lượng phải chịu được nhiệt độ cao cũng như sự thay đổi đột ngột của áp suất, bảo đảm luôn sản sinh ra tia lửa mạnh và ổn định trong mọi điều kiện, đáp ứng nhu cầu đốt cháy nhiên liệu của xe.
Mặc dù bugi có thiết kế và cấu tạo bởi những vật liệu có độ bền cao, song bugi phải hoạt động với tần suất liên tục trong môi trường khắc nghiệt nên đòi hỏi người dùng phải tiến hành kiểm tra, bảo dưỡng một cách thường xuyên nhằm tăng tuổi thọ của bugi. Đồng thời việc kiểm tra và bảo dưỡng định kì cũng giúp chúng ta có thể kịp thời thay thế bugi mới đảm bảo cho động cơ của xe luôn hoạt động ổn định.
II. Cấu tạo của bugi xe máy
Hiểu rõ cấu tạo của bugi là điều vô cùng quan trọng nó giúp chúng ta có thể sử dụng Bugi xe máy hiệu quả, cũng như nắm bắt và tự khắc phục một số lỗi ở bugi thường mắc phải. Một bugi xe máy thông thường được cấu tạo bởi 3 phần chính đó là: Lớp vỏ cách điện, khoảng chống, điện cực.
Sau đây là chi tiết từng bộ phận:
- Điện cực của bugi
Điện cực là nơi tia lửa điện được sản sinh ra, do đó các nhà sản xuất thường sử dụng các vật liệu có độ bền cơ học cao và có khả năng chống ăn mòn tốt để chế tạo. Có như vậy mới đảm bảo bộ phận này của bugi có thể hoạt động được ở trong mọi điều kiện.
Thông thường vật liệu được dùng để chế tạo lõi điện cực sẽ làm bằng đồng, còn phần đầu cực nơi phóng ra tia lửa điện sẽ được chế tạo từ các hợp kim như: Niken, Silicon, Crom, Mangan.
- Vỏ cách điện
Lớp vỏ cách điện của Bugi thường được chế tạo từ gốm Oxit nhôm. Bộ phận này đảm nhận nhiệm vụ là đảm bảo cho dòng điện cao áp không bị rò rỉ ra bên ngoài. Vỏ cách điện có đặc tính nổi bật đó là sở hữu độ bền cơ học cao cùng với khả năng chịu được nhiệt độ và áp suất nén lớn.
Các nhà sản xuất thiết kế thân vỏ cách điện có những nếp nhăn sóng về phía đầu tiếp xúc với chụp Bugi (số nếp nhăn thường sẽ dao động trong khoảng từ 4 – 5 nếp) để hiệu quả đánh lửa tốt hơn. Cụ thể là, những đường nếp nhăn này sẽ ngăn ngừa điện cao áp ở đầu tiếp xúc của Bugi xuống đến phần kim loại làm cho hiệu quả đánh lửa bên trong buồng đốt của động cơ xe máy bị giảm xuống.
- Dung tích khoảng trống
Dung tích khoảng trống chính là phần khoảng không gian ở giữa 2 điện cực. Độ lớn của khoảng trống này tỷ lệ nghịch với khả năng tản nhiệt của Bugi. Tức là, khi bugi có dung tích khoảng trống càng nhỏ thì khả năng toả nhiệt càng lớn và ngược lại. chính vì vậy các nhà sản xuất đã chia Bugi thành 2 loại là bugi lạnh và bugi nóng.
- Bugi nóng có khả năng tản nhiệt chậm đồng thời dễ bị nóng lên.
- Bugi lạnh sở hữu khả năng tản nhiệt nhanh đồng thời rất dễ làm nguội.
Mỗi một loại bugi sẽ thích hợp cho một loại động cơ khác nhau. Dựa trên mỗi dải nhiệt độ, các nhà sản xuất sẽ đưa ra những tiêu chuẩn lựa chọn bugi riêng sao cho phù hợp nhất. Dải độ được dùng để biểu thị các mức nhiệt độ mà Bugi làm việc thường xuyên.
III. Cách xem bugi xe máy
Khi xem bugi xe máy chúng ta có thể nhận biết được tình trạng của động cơ, do đó chúng ta cần tiến hành kiểm tra, xem xét bugi của xe máy thường xuyên để kịp thời phát hiện ra lỗi. Sau đây chúng tôi sẽ chia sẻ với các bạn chi tiết cách xem bugi.
1. Cách tháo bugi xe máy số
Để xem được bugi xe máy đang ở tình trạng nào chúng ta bắt buộc phải tháo bugi ra khỏi xe máy để kiểm tra. Các bước tháo bugi ra khỏi xe máy như sau:
- Bước 1: Trước tiên các bạn cần phải xác định được bugi xe máy nằm ở đâu? Bugi xe máy có màu trắng và thường nằm ở giữa hai yếm trước của xe máy.
- Bước 2: Các bạn sử dụng tuốc nơ vít để vặn ốc vít cố định xe máy ra rồi nhấc yến ra ngoài.
- Bước 3: Ở bước này các bạn sử dụng tay để mở chụp cao su của bugi ra.
- Bước 4: Các bạn sử dụng tròng 17 để đưa vào vị trí bugi => Đặt tuốc nơ vít vào lỗ tròn viền trong=> Sau đó vặn chiều kim đồng hồ để tháo bugi ra.
2. Cách tháo bugi xe ga
- Bước 1: Các bạn cũng tiến hành xác định vị trí của bugi. Nó thường sẽ được đặt ở bên trong lớp vỏ nhựa của xe bên hông phải (gần với chỗ để chân của người lái) các bạn có thể quan sát ảnh dưới đây để thấy rõ hơn.
- Bước 2: Các bạn dùng tua vít để vặn ốc và tháo lớp vỏ nhựa chắn bên ngoài bugi ra.
- Bước 3: Sau khi lấy được nắp nhựa ra các bạn sẽ nhìn thấy ngay chụp bugi bằng cao su. Sau đó các bạn thực hiện tháo chụp cao su này và sử dụng tròng 17 đưa vào bugi => lấy mỏ lết 14 đưa vào tròng => Sau đó tiến hành vặn ngược chiều kim đồng hồ để tháo bugi ra.
IV. Cách xem bugi để nhận biết tình trạng xe
Sau khi các bạn đã tháo được bugi ra khỏi xe các bạn tiến hành quan sát màu sắc của bugi để nhận biết tình trạng của động cơ. Cụ thể như sau:
– Bugi có màu vàng nâu
Nếu các bạn quan sát thấy bugi có màu vàng nâu thì cho thấy rằng động cơ của xe máy vẫn hoạt động bình thường. Các chỉ số về tỷ lệ không khí và nhiên liệu xăng hiện đang được thực hiện đúng theo tỷ lệ, đồng thời các thành phần cơ học ổn định.
– Bugi có màu đen và có lớp bột khô phủ bên ngoài
Khi các bạn quan sát thấy bugi bị phủ một lớp bột than có màu đen, khô và mịn chứng tỏ nhiên liệu cung cấp không đủ cho động cơ. Lúc này các bộ phận của xe đang gặp sự cố như:
- Bộ phận lọc gió của xe bị bẩn, nghẹt
- Ruột dây bugi đã quá hạn sử dụng nhưng chưa được thay thế dẫn đến điện trở tăng cao hơn so với quy định.
- Mô-bin cao thế đánh lửa hoạt động yếu.
- Lượng xăng trong bộ chế hòa khí của xe máy cao hơn so với tiêu chuẩn kỹ thuật
- Bugi đã quá hạn sử dụng
– Bugi bị đen và ướt
Khi các bạn tiến hành quan sát bugi mà thấy bugi có màu đen và bị ướt thì chứng tỏ:
- Dầu bị lọt vào xi-lanh sau đó bị đốt nên bám muội than trê bugi
- Dầu bôi trơn bị rỉ vào bên trong buồng đốt do van bị hở, hở séc-măng hoặc xi-lanh bị mòn.
- Trong trường hợp động cơ là động cơ hai thì, thì nguyên nhân là do dầu dẫn động bị lọt từ các-te.
- Ngoài ra nếu xe có hiện tượng thải ra ngoài khói xanh kèm theo mùi khét thì các bạn nên tiến hành mang xe đến các sở sửa chữa bảo dưỡng để kiểm tra động cơ và được tư vấn sửa chữa kịp thời.
– Bugi có màu trắng
Khi các bạn quan sát thấy bugi có màu trắng, chứng tỏ động cơ đang hoạt động quá nhiệt. Nguyên nhân dẫn đến hiện tượng này là do:
- Xe đang sử dụng bugi không phù hợp (bugi có khoảng nhiệt quả lớn)
- Chỉ số Octan đang ở mức quá thấp
- Thời gian đánh lửa không tối ưu
- Hệ thống làm mát hỏng
- Chế hòa khí cấp quá nhiều không khí
- Trục lót khuỷu hay các-te bị hở (trên các xe hai thì).
– Bugi bị chảy cực tâm
Khi các bạn quan sát thấy bugi bị chảy cục bộ cực tâm hoặc chảy hiện toàn bộ, đồng thời đầu sứ bị rỗ hay nứt thì xe của các bạn đang gặp sự cố sau:
- Hiện tượng đánh lửa tự động dẫn đến tình trạng quá nhiệt.
- Bugi hiện tại có khoảng nhiệt không phù hợp với xe.
- Chất cháy đóng cặn ở buồn đốt
- Bô bin hỏng
- Supap hỏng
- Chất lượng nhiên liệu xe sử dụng kém
Khi bugi bị chảy cực tâm sẽ là động cơ giảm công suất do mất lửa. Khi bugi xảy ra tình trạng này các bạn cần tiến hành kiểm tra máy (động cơ xe), bô bin, tỉ lệ trộn nhiên liệu và không khí của xe và thực hiện thay bugi mới cho xe.
– Các cực bugi bị chảy
Khi các bạn tiến hành quan sát thấy cả hai cực của bugi đều bị chảy, đồng thời có chất lạ bám trên cực của bugi thì bugi hiện đang bị quá nhiệt vì tự động đánh lửa. Khi bugi xảy ra tình trạng này sẽ dẫn đến động cơ hoạt động không đạt công suất thậm chí gây hỏng động cơ của xe.
Các xử lý khi bugi có hiện tượng này tương tự như khi Bugi bị chảy cực tâm.
Thông qua những trường hợp trên chúng ta có thể thấy Bugi là một trong những bộ phận quan trọng của xe máy khi nó gặp sự cố sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến động cơ xe. Song, đây lại được nhận xét là bộ phận có tỉ lệ hỏng hóc cần sửa chữa thay thế nhiều nhất trong các bộ phận của xe. Bởi chúng ta thường không quan tâm đến bộ phận này, dẫn đến sử dụng sai cách. Chính vì vậy việc nắm rõ nguyên nhân dẫn đến Bugi xe máy bị hỏng hóc là điều vô cùng quan trọng.
V. Nguyên nhân dẫn đến Bugi xe máy hay bị hỏng
Như chúng ta đã tìm hiểu ở trên bugi xe máy được cấu tạo bởi những vật liệu siêu bền. Song, do điều kiện môi trường làm việc của bugi quá khắc nghiệt nên bugi xe máy thường hay xảy ra các sự cố hỏng hóc. Dưới đây là một số nguyên nhân chính dẫn đến việc bugi của xe bị hỏng hóc.
- Do hoạt động lâu ngày: Sau quá trình sử dụng lâu này Bugi sẽ bị mòn đi tạo nên khoảng cách giữa 2 điện cực lớn. Khi khoảng cách của hai cực đạt tới giới hạn (vượt quá khả năng đánh lửa của hệ thống) sẽ khiến cho hệ thống mất đánh lửa.
- Do trong quá trình sử dụng: Trong quá trình sử dụng xe nếu xe bị va chạm hoặc nghiêng đổ có thể dẫn đến bugi bị hỏng => Gây ra hiện tượng đánh lửa không tập trung, tia lửa được sinh ra yếu => Quá trình cháy nhiên liệu không triệt để => Động cơ thải ra nhiều khí độc hơn
- Do trong quá trình xe hoạt động bị dính nước: Khi chạy qua các vũng nước lớn trên đường hoặc đi trên đoạn đường bị ngập do mưa…Sẽ khiến cho bugi bị giảm nhiệt độ một cách đột ngột có thể dẫn đến Bugi bị nứt, vỡ phần vỏ sứ cách điện. Cách khắc phục bugi bị ướt như sau: Các bạn tiến hành tháo bugi và tiến hành lau sạch nước bám trên bugi và phần nút cao su. Sau khi lau sạch các bạn kiểm tra xem bugi còn khả năng sử dụng nữa không, nếu không còn các bạn tiến hành thay mới.
- Do xéc-măng không gạt được hết dầu bám trên thành Xi lanh. Lượng dầu còn tồn lại sẽ bị đốt cháy tạo ra muội bám vào thành của Bugi dẫn đến việc tia lửa điện được sinh ra rất yếu, gây ảnh hưởng rất lớn đến quá trình làm cháy nhiên liệu.
Bài viết là toàn bộ những thông tin chúng tôi muốn chia sẻ với các bạn về bugi xe máy. Hy vọng qua bài viết này các bạn đã hiểu được bugi là gì cũng như vai trò của bugi đối với xe máy.
Tìm hiểu thêm: Nồi xe máy là gì, làm nồi xe máy hết bao nhiêu tiền?