Cấu tạo, nguyên lý vận hành, chức năng của van điều áp khí nén
Van điều áp là một thiết bị có vai trò vô cùng quan trọng trong nhiều hệ thống máy móc đặc biệt là khí nén. Những chiếc van điều áp khí nén này ảnh hưởng lớn tới áp lực của nguồn khí đầu ra. Mặc dù vai trò quan trọng là vậy nhưng không phải ai cũng hiểu hết về thiết bị này. Chính vì vậy hôm nay chúng ta sẽ cùng nhau tìm hiểu về van giảm áp máy nén khí.
I. Van điều áp khí nén là gì?
Van điều chỉnh áp suất khí nén hay chính là van điều áp khí nén, van giảm áp,… là một loại nhỏ thuộc van điều áp nói chung. Để có thể hiểu được van điều áp khí nén thì trước tiên chúng ta phải hiểu được van điều áp là gì?
Van điều áp nói chung chính là loại van có khả năng điều khiển chất lỏng cũng như chất khí với nhiệm vụ là làm giảm áp suất của dòng khí, dòng nước đầu vào để có thể đạt được một giá trị mong muốn tại đầu ra. Đối với van điều chỉnh áp suất nước chúng có tên gọi là van thủy lực. Loại còn lại dùng để chỉnh áp suất khí chính là van điều áp khí nén.
Cụ thể, van điều áp khí nén có nhiệm vụ điều chỉnh áp suất dòng khí nén đầu ra sao cho phù hợp nhất. Lượng khí nén đầu ra sẽ có áp suất phù hợp với các thiết bị sử dụng khí nén.
Chúng ta có thể hiểu đơn giản, là khi sử dụng van điều chỉnh áp suất thì khí nén ở vị trí đầu ra kết nối với các thiết bị sử dụng khí nén sẽ có áp suất luôn nhỏ hơn lượng khí trong bình chứa. Chính vì vậy nên mặc dù được gọi là van điều áp song chúng chỉ chỉ có khả năng làm giảm áp chứ không hề có khả năng làm tăng áp dòng khí nén.
Van điều áp khí nén rất đa dạng về mẫu mã, chủng loại cũng như đơn vị. Vì thế mà giá van điều áp khí nén cũng rất đa dạng với nhiều phân khúc. Trung bình giá van sẽ dao động từ 100.000 – 600.000 đồng tùy loại.
II. Cấu tạo van điều áp
Mặc dù có kích thước khá “khiêm tốn” song cấu tạo van giảm áp lại không quá phức tạp. Thiết bị này gồm có một số bộ phận sau:
- Bộ phận hạn chế: đây thường là một van đĩa, van bướm hoặc van toàn cầu,… có khả năng cung cấp một sự giới hạn biến đổi đối với dòng khí nén.
- Bộ phận tải: bộ phận này có thể áp dụng lực cần thiết lên phần tử hạn chế ở trên. Tải trọng này có thể được cung cấp bởi lò xo, trọng lượng, bộ truyền động piston hoặc là các thiết bị truyền động cơ hoành kết hợp cùng với lò xo.
- Các yếu tố đo chức năng có nhiệm vụ xác định lưu lượng của dòng khí đầu vào bằng dòng khí đầu ra. Cơ hoành cũng được coi như một yếu tố đo, bộ phận này có thể phục vụ như một yếu tố kết hợp.
III. Nguyên lý van giảm áp hoạt động
Những chiếc van giảm áp khí nén có nguyên lý hoạt động khá phức tạp. Trong một bộ điều chỉnh đơn hình ảnh, một cân bằng lực được sử dụng lên cơ hoành có nhiệm vụ điều khiển van phễu để từ đó điều chỉnh áp suất khí. Khi không có áp lực đầu vào, lò xo tại cơ hoàn sẽ đẩy nó xuống van và giữ van mở. Khi áp suất vào được đưa ra, poppet sẽ mở cho phép dòng khí chảy đến cơ hoành đồng thời áp suất trong buồng tăng lên cho tới khi màng ngăn được đẩy lên trên lò xo. Lúc này quạt hút giảm lưu lượng dẫn tới ngừng tăng thêm áp lực. Với việc điều chỉnh đinh vít trên, áp lực giảm tại cơ hoành có thể tăng lên đòi hỏi áp lực trong buồng đốt phải nhiều hơn để duy trì trạng thái cân bằng cho áp suất. Bằng cách đó mà áp suất khí đầu ra được kiểm soát một cách ổn định.
IV. Các loại van điều khiển khí nén
Không chỉ có van áp suất khí nén như đã kể ở trên, trong máy bơm hơi công nghiệp còn gồm không ít các loại van khí nén khác.
1. Van điện từ khí nén
Khi nhắc đến van đóng mở khí nén chúng ta không thể không nhắc đến van điện từ khí nén. Đây là loại van đảo chiều trong máy nén khí có nhiệm vụ điều chỉnh dòng khí nén đi qua van bằng cách di chuyển vị trí hoặc là đóng mở van nhằm thay đổi chiều của dòng khí nén.
Dựa vào cấu tạo cũng như số vị trí (chỗ định vị con trượt của van) cùng với số cửa (số lỗ để dẫn khí nén vào hoặc ra) mà van điện từ khí nén được chia thành một số loại sau:
- Van 2/2: là loại van có 2 cửa với 2 vị trí.
- Van 3/2: là van có 3 cửa, 2 vị trí.
2. Van một chiều máy nén khí
Ngược lại hoàn toàn với loại van điện từ phía trên. Những chiếc van áp suất khí nén này có chức năng điều phối dòng khí nén đi theo một chiều duy nhất và ngăn cản không cho dòng khí đổi chiều.
Không những thế, loại van này còn có thể hạn chế sự thất thoát, rò rỉ khí nén, tránh làm hỏng đường ống dẫn khí,… Nhờ đó mà độ bền của hệ thống dẫn khí tăng cao, tuổi thọ lâu dài.
3. Van an toàn máy nén khí
Van an toàn hay Safe valve là loại van có nhiệm vụ loại bỏ sự gia tăng áp suất khí một cách đột ngột trong quá trình vận hành của máy nén khí công nghiệp hay các dòng nén khí thông thường khác. Nhờ đó mà mức áp suất khí nén luôn được đảm bảo ổn định, an toàn trong quá trình làm việc.
Van an toàn được lắp trên máy bơm hơi công nghiệp
Khi ở trạng thái bình thường, van này sẽ đóng kín ngăn không cho khí nén thoát ra ngoài. Nhưng khí áp suất trong máy vượt một ngưỡng an toàn nhất định, áp suất lớn hơn lực căng của lò xo làm cho van mở. Lúc này khí nén sẽ theo cửa van thoát ra ngoài, giải phóng lượng áp suất lớn trong bình khí nén.
4. Van bi điều khiển bằng khí nén
Loại van bi này sử dụng chính áp suất của dòng khí nén để tiến hành quá trình đóng hoặc mở, điều tiết lưu lượng của dòng khí nén đi qua van.
Van bi điều khiển bằng khí nén này hiện được chia thành 2 loại là:
- Van điều khiển khí nén dạng ON/OFF: Loại van này chỉ có thể đóng hoặc mở hoàn toàn van.
- Van bi điều khiển khí nén dạng tuyến tính: Chúng có thể đóng mở van trong phạm vi từ 0 – 90 độ, nhờ đó mà lưu lượng khí có sự thay đổi.
Trên đây là một số thông tin khái lược về van điều áp khí nén. Quý vị nên vệ sinh, bảo dưỡng cũng như kiểm tra các loại van thường xuyên để đảm bảo hiệu năng vận hành của máy. Tiến hành thay van mới nếu có sự cố phát sinh. Hy vọng những thông tin trên đây đã giúp quý vị hiểu hơn về bộ điều áp khí nén nói riêng và các loại van trong khí nén nói chung.